در گفت وگو با بی دانلود مطرح شد
رسالت مروجان علم در بحران كرونا
به گزارش بی دانلود عضو هیئت علمی انستتیو پاستور با بیان این كه «پروسه انتقال دانش در كشور ما موفق نیست» اظهار داشت: اگر بخواهیم الگوی كشورهایی كه دراین زمینه موفق بوده اند را بررسی كنیمف، می بینیم در آن كشورها مسئله انتقال دانش به جامعه، یك موضوع سازمان یافته و نظام مند است كه خیلی از نهادها و سازمان های دولتی و غیردولتی درگیر آن می شوند و برمبنای آن تصمیم های یكسان گرفته می شود و هدف های یكسان مشخص می شود.
دکتر محمد پویا در گفت و گو با ایسنا درباره رسالت دانش رسانان یا مروجان علم در شرایط شیوع ویروس کرونا اظهار داشت: مسلما در شرایط بحرانی مانند جهان گیری بیماری ای همچون کووید-۱۹، رسالت همرسانش دانش یا ترویج علم متفاوت تر می شود، برای اینکه با بیماری ای روبه رو هستیم که کل جامعه درگیر آن است و این انتقال دانش بخصوص درباره آن بیماری خاص باید برای همه مردم قابل فهم و در دسترس باشد، بدین سبب در این مورد، هم وظایف دانش رسانان و مروجان علم سنگین تر می شود و هم گستره مخاطبان بیشتر. افرادی که متولی این امر هستند باید بدانند در این شرایط، طیف وسیع تری از مردم درگیر می شوند.
وی با بیان این که «پروسه انتقال دانش در کشور ما موفق نیست»، اظهار نمود: اگر بخواهیم الگوی کشورهایی که دراین زمینه موفق بوده اند را بررسی نماییم، می بینیم در آن کشورها مسئله انتقال دانش به جامعه، یک موضوع سازمان یافته و نظام مند است که خیلی از نهادها و سازمان های دولتی و غیردولتی درگیر آن می شوند و برمبنای آن تصمیم های یکسان گرفته می شود و هدف های یکسان مشخص می شود. در آن کشورها، افراد معتبر درگیر این پروسه می شوند و مراکز دولتی بر روی آن سرمایه گذاری می کنند. هم اکنون در ایران فقط چند مرکز در امتداد همرسانش دانش و ترویج علم فعالیت می نمایند که یا بودجه ای ندارند و یا بودجه شان خیلی کم است.
لزوم تمایز علم و شبه علم در دوران شیوع کرونا
عضو هیئت علمی انستیتو پاستور درباره ضرورت تمایز علم و شبه علم در دوران شیوع ویروس کرونا اظهار داشت: شبکه غیررسمی شبه علم روشی دارد که در این شیوه، پایبندی به صحت داده ها وجود ندارد و به همین دلیل ادعاهایی مطرح می شود که در معرض آزمایش قرار نمی گیرند. این رویکرد دو نتیجه دارد: اول این که می شود هر حرفی را زد و دوم این که آن حرف را سریع پخش کرد، برای اینکه شبه علم در پروسه طولانی روش علمی (یعنی مشاهده، ایجاد سوال، طرح فرضیه و آزمایش و تکرار آزمایش) قرار نمی گیرد. بنابراین، ممکنست در یک روز گفته شود فلان دارو یا فلان غذا برای درمان کرونا خوب است و این ادعا به سرعت هم منتشر شود. با وجود شبکه های اجتماعی سرعت انتقال این بیانات بیشتر هم شده است. افراد مطالب مختلف را در شبکه های اجتماعی برای یکدیگر بازارسال می کنند بدون آن که حتی خودشان آن مطالب را بخوانند؛ یعنی حتی در این حد چنین مسئولیتی را برای خود قائل نیستیم که قبل از ارسال مطلبی برای دیگری، آنرا بخوانیم.
پویا با تاکید بر این که در مورد توجه قرار گرفتن شبه علم مردم مقصر نیستند، اظهار داشت: از اواخر قرن ۱۹ تا اوایل قرن بیستم، علم این ادعا را داشت که پاسخ همه سوالات بشر را می دهد. مردم برمبنای چنین پیشینه ای توقع دارند که علم پاسخ همه پرسش ها را بدهد و در این پاسخ ها اشتباهی هم وجود نداشته باشد. این وضعیت برای علم مسئولیت کاذبی را به وجود می آورد. تصور غالب در جامعه این است که ادعاهای هر فردی که در ردیف دانشمندان برشمرده می شود، باید درست باشد که این طور نیست. در صورتیکه چنین توقعی از افراد غیرعلمی وجود ندارد؛ در نتیجه مردم به آن اندازه که درباب مطالب علمی باریک بینی دارند، درباره شبه علم باریک بین نیستند.
وی ادامه داد: یکی از موضوعاتی که در همرسانش دانش طرح می شود، این است که کوتاهی از طرف جامعه علمی بوده نه از جانب مردم، برای اینکه جامعه علمی در مقطعی هیچ نیازی به توضیح دادن به مردم نمی دید. هم اکنون نیز، شبکه های مجازی در اختیار همه گروه ها همچون جامعه علمی است، اما علم به خوبی از آن استفاده نمی نماید. افراد جامعه علمی باید مطالب درست را به زبان ساده و قابل فهم در اختیار مردم قرار دهند.
عضو هیئت علمی انستیتو پاستور در پاسخ به پرسشی درباره ادعاهای یک پزشک متخصص عفونی و طب سنتی درباره طبع ویروس کرونا که از صداوسیما پخش شده بود، اظهار داشت: ایشان متخصص بیماری های عفونی هستند و در حوزه طب سنتی هم تخصص دارند. با توجه به این که من پزشک هستم، اما صلاحیت اظهار نظر درباب طب سنتی را ندارم. حوزه هایی مثل طب سنتی یا طب جایگزین حوزه هایی نیستند که من بتوانم در آنها دخالت کنم، اما مطالبی مطرح گردیده است که که اثبات آنها محل بحث است. این که گفته شود ویروس کرونا سرد مزاج است منظور چیست؟ احیانا منظور این است که این ویروس برای بدن سرد مزاج است، برای اینکه ویروس موجود زنده ای نیست که بتواند مزاج داشته باشد.
ایشان سپس اظهار داشت: در مصاحبه مذکور گفته شده که مقاله هایی برای مجلات مختلف ارسال شده ولی هنوز منتشر نشده است. به نظرم اگر داده های درستی در زمینه درمان یا پیش گیری از بیماری ای همچون کرونا وجود داشته باشد که از لحاظ آماری مدلول دار باشند، مجلات معتبر حتما دست نوشته های مربوطه را منتشر می کنند. هرچند، این که بیان شده چاپ مقاله ممکنست سال ها به طول انجامد، به نظر درست نمی آید؛ چونکه اتفاقا در طول این مدت مقالات با موضوع کرونا در اولویت انتشار قرار دارند.
پویا افزود: مدتی پیش یک عضو هیئت علمی بازنشسته اعلام نمود که نیش زنبور عسل مانع از مبتلاشدن به کرونا می شود. ممکنست این ادعا از طرف برخی افراد مورد تمسخر قرار بگیرد اما در مطالعاتی که در چین انجام شده، دیده شده که زنبورداران به کرونا مبتلا نشده اند، اما آیا علت این عدم مبتلاشدن الزاما نیش زنبور بوده است؟ این که زنبورداران گرفتار کرونا نمی شوند ممکنست دلیلهای مختلفی داشته باشد، شاید یکی از دلیلهای آن این باشد که زنبورداران در فضای باز و محیط کوهستانی کار می کنند و در آن شرایط کرونا انتقال پیدا نمی نماید. ممکنست به فرض مثال موادی در گرده گل ها یا مواد تشکیل دهنده عسل وجود داشته باشد و موجب مبتلا نشدن آنها به کرونا شود. این که به مردم بگوییم با نیش زنبور عسل خودرا در مقابل کرونا مقاوم کنند، صحیح نیست چونکه نیش زنبور عسل ایجاد شوک آنافیلاکتیک در بعضی افراد می کند که ممکنست به مرگ بینجامد. اگر یک نفر از کسانی که این مطلب را شنیده اجازه دهد زنبور عسل او را نیش بزند و بعد به خاطر شوک آنافیلاکتیک ناشی از آن بمیرد، چه کسی پاسخگو خواهد بود؟
عضو هیات موسس گروه دانش رسانان با بیان این که «وظیفه ما این است که ادعاهای خودرا تنها بر پایه فرضیات بیان نکنیم»، اظهار داشت: در علم، برای تبدیل فرضیات به نظریه نیاز به آزمایش های گوناگون است، اما حالا می بینیم برخی بدون انجام هیچ آزمایشی فرضیات خودرا مطرح می کنند.
منبع: بی دانلود
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب