خشک شدن اروندرود تا ۲۰۴۰ با پروژه آناتولی
به گزارش بی دانلود بر مبنای داده های تاریخی از سال ۱۹۷۱میلادی و پیشبینی بارش تا آخر قرن ۲۱ (تا سال ۲۱۰۰) در آینده منطقه خلیج فارس خشک تر خواهد شد و با اجرای پروژه آناتولی از جانب کشور ترکیه، با ساخت هر سد در ترکیه، آبدهی در دجله و فرات کاسته می شود و تا قبل از سال ۲۰۴۰، اروند رود خشک می شود.
به گزارش بی دانلود به نقل از ایسنا، دکتر عبدالمجید نادری، عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی اظهار داشت: تا قبل از آغاز هولوسن، انسان، موجودی شکارگر- گردآور بود و با شروع هولوسن که با پایداری نسبی اقلیمی همراه بود، زندگی یکجانشینی، کشاورزی و دامپروری، ایجاد حکومت های اولیه و در نهایت ایجاد تمدن ها به تدریج شکل گرفت، ولی آیا رابطه ای میان تغییر اقلیم و تغییر سبک زندگی بشر وجود دارد؟
وی افزود: ما به غیر از دوران هولوسن، در دوران دیگر تغییر آب و هوایی داشتیم، بگونه ای که در خلال ۱۰ هزار سال گذشته دمای متوسط زمین کمتر از یک درجه سانتی گراد تغییرات را تجربه کرده است و همین تغییرات به نسبت اندک اقلیمی هم با حوادث اجتماعی-اقتصادی و یا سیاسی عمده ای همراه بوده است و مطالعات انجام شده نشان داده است تا ۱۰۰ سال آینده نوسانات آب و هوایی و تغییر اقلیم به اندازه ای افزایش خواهد داشت که دما تا ۴ درجه سانتی گراد افزایش می یابد.
نادری ضمن اشاره به مطالعات انجام شده در زمینه عامل بروز تنش های آبی در منطقه خلیج فارس، افزود: این منطقه از تأمین کنندگان اصلی سوخت فسیلی در جهان است و این عامل یکی از عوامل تغییر اقلیم به حساب می آید، ضمن آنکه این منطقه پرشتابترین رشدهای اقتصادی در ۵۰ سال گذشته را تجربه کرده و این در شرایطی است که این منطقه نسبت به تغییرات اقلیم حساس است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه اقیانوس شناسی و علوم جوی، حوضه آبریز خلیج فارس را منطقه ای دانست که از عرض های جغرافیایی ۱۳ درجه در یمن شروع شده و تا حدود ۴۰ درجه در ترکیه گسترده شده است و اظهار نمود: بخش عمده آب ورودی به آن از راه حوضه بین النهرین (عراق، سوریه و ترکیه) تأمین می شود و همینطور آب های زیر زمینی فراسرزمینی در شبه جزیره عربستان هم همچون ورودی های خلیج فارس است که مقادیر آن خیلی معلوم نیست.
وی تصریح کرد: طبق گزارش سال ۲۰۲۰ توسط مرکز مطالعات استراتژیک و بین الملل (CSIS)، طی ۲۰ سال آینده منطقه خاورمیانه، بیشترین مشکل را در زمینه دسترسی به آب خواهد داشت و این امر باعث فشارهای سیاسی در منطقه خواهد شد و در این میان، "اروند رود" مستعد بیشترین تغییرات خواهد بود.
وی به بیان وضعیت روند تغییر اقلیم در منطقه اشاره نمود و توضیح داد: بررسی افزایش تراز آب خلیج فارس در فاصله سالهای ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۹ نشان داده است که به صورت متوسط نزدیک به ۴ میلی متر در سال افزایش تراز آب داشته است که نسبت به میانگین افزایش ۲.۵ میلی متر تراز آب در دنیا، بالاتر است؛ ولی دما در منطقه خیلج فارس در ۱۰۰ سال گذشته نزدیک به ۱.۷ درجه سانتی گراد افزایش داشته است، ضمن آنکه در این منطقه کاهش رواناب ها در فاصله سالهای ۱۹۷۱ تا ۲۰۲۰ بخصوص در ایران رخ داده است.
نادری افزود: از طرفی به علت خشکسالی و روند کاهش بارندگی ها، روند طوفان های گرد و غبار افزایش دارد که نمونه آن مناطق "عراق" و "خوزستان" است.
به قول این محقق، تحلیل اقلیمی بارش در منطقه خاورمیانه بر مبنای داده های تاریخی از سال ۱۹۷۱میلادی و پیشبینی بارش تا آخر قرن ۲۱ (تا سال ۲۱۰۰) بر مبنای مدلهای اقلیمی نشان می دهد، در آینده این منطقه خشکتر هم خواهد شد؛ ضمن آنکه این تحقیقات نشان می دهد که از سال ۱۹۷۱ در این منطقه بارش هایی که از سمت منطقه اطلس شمالی و مدیترانه به سمت خاورمیانه وارد می شود، کاسته شده و پیشبینی می شود که در سرشاخه های دجله و فرات بارش تا ۱۲۵ میلی متر (۲۵ درصد) در خلال دهه های آینده کاهش خواهد داشت.
وی با تکیه بر این که ۷۱ درصد آبی که در اروند رود از حوضه دجله و فرات جاری است، از کشور ترکیه تأمین می شود، تصریح کرد: ترکیه با در اختیار گرفتن کنترل آب دجله و فرات عملا به دنبال دیکته سیاست های خود بر عراق و سوریه است؛ چون که پروژه "آناتولی جنوبی" (GAP) که توسط ترکیه دنبال می شود، شامل راه اندازی ۲۲ سد در راه رودهای فرات و دجله در خاک ترکیه و در نزدیکی مرزهای عراق و سوریه است که در آن ۱۹ نیروگاه آبی در نظر گرفته شده است. بر مبنای مستندات انتشار یافته، ۱.۷ میلیون هکتار از زمینهای ترکیه با این سدها آبیاری و برای حدود ۴ میلیون نفر شغل ایجاد می شود و میزان برق تولیدی در ترکیه تا ۲۰۹ درصد افزایش خواهد یافت.
وی ضمن اشاره به اثرات این پروژه بر اروند رود، اظهار داشت: با ساخت هر سد در ترکیه شاهد کاهش آبدهی در دجله و فرات هستیم و در کنار آن، کاهش بارش هم وجود دارد و از طرفی با افزایش جمعیت در کشور عراق، میزان مصرف آب هم افزایش داشته است و بیلان مصرف و تقاضای آب در این کشور به سمت منفی شدن می رود و نتیجه این اقدام بر مبنای مدل سازی های عرضه شده تا قبل از سال ۲۰۴۰، اروند رود خشک می شود و اگر این پیشبینی قبول نشود، حداقل قابلیت کشتیراتی خویش را از دست خواهد داد.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه اقیانوس شناسی و علوم جوی، خاطرنشان کرد: کشور عراق با دارا بودن حدود ۵۰ کیلومتر ساحل با خلیج فارس، یک کشور محصور در خشکی است، چون تنها راه دسترسی آن به خلیج فارس از راه اروند رود صورت می گیرد و این امر باعث خواهد شد که اختلافات مرزی میان ایران، کویت و عراق افزایش یابد، همچنان که جنگ ۸ ساله عراق ضد ایران با همین هدف توسعه سواحل و دسترسی به خلیج فارس بوده است.
این محقق، افزود: علاوه بر آن کشورهای بحرین، عمان و قطر و عربستان و امارات وابسته به آبهای زیر زمینی هستند و میزان درخواست آنها به شدت در حال افزایش می باشد و متناسب با میزان آب در دسترس آنها نیست و همین مساله سبب شده که وابستگی آنها به شیرین سازهای آب دریا و بازیافت آب ها افزایش یابد و به علت برداشت آب های زیر زمینی، فشار زیادی از جانب کشورهای کویت با برداشت ۲۰۷۵درصد، عربستان با برداشت ۹۳۶درصد و بحرین با برداشت ۲۰۶ درصد از منابع آب مشترک فشار عظیمی به این منابع وارد می کنند.
نادی با اشاره به اینکه بنابراین این کشورها بر توسعه آب شیرین سازی آب دریا متمرکز شدند، تصریح کرد: بیشتر از ۶۰ درصد از شیرین سازهای آب دریا در منطقه خلیج فارس قرار دارد و ۶۵ درصد از مصرف سوخت فسیلی در کشور عربستان برای شیرین سازی آب دریا مورد مصرف قرار می گیرد و مصارف آن بیشتر برای صنعت و آبیاری و شهری مصرف می شود و تنها ۲۵ درصد از آب های شیرین شده برای مصرف شرب استفاده می شود، ضمن آنکه هزینه های سنگینی را به دنبال دارد، بگونه ای که هزینه شیرین سازی آب دریا فقط در امارات متحده عربی و عربستان بیشتر از ۶ میلیارد دلار در سال است.
وی ادامه داد: این روند سبب شده که سالیانه ۳ میلیارد متر مکعب شورابه حاصل از آب شیرین کن ها تا سال ۲۰۰۹ به خلیج فارس وارد شود و ورود فاضلاب صنعتی حاصل از صنایع نفت و پتروشیمی به خلیج فارس را باید به آن اضافه کرد که عدد آن نامعلوم است.
نادری، ورود فاضلاب شهری به خلیج فارس در حدود ۵ میلیارد متر مکعب، کاهش ورودی آب رودها و آب های زیرزمینی به خلیج فارس در اثر افزایش مصرف و کاهش نزولات جوی و افزایش دمای سطحی آب تا بیشتر از ۲ درجه سانتی گراد از سال ۱۹۵۰ تابحال را از دیگر چالش های تغییرات اقلیم در خلیج فارس نام برد و خاطرنشان کرد: افزایش شوری در مناطق بسته و کم عمق خلیج فارس، عدم تغییر شوری در آبهای آزاد خلیج فارس، افزایش سرعت چرخش آب و تغییر رژیم رسوبگذاری و افزایش تراز آب خلیج فارس با نرخ حدود ۴ میلیمتر بر سال از دیگر اثرات تنش های آبی در منطقه خلیج فارس به حساب می آید.
به قول وی افزایش طوفان های ناگهانی در خلیج فارس بخصوص در فصل پاییز، افزایش شکوفایی جلبکی و جلبکهای سمی در خلیج فارس، افزایش گونه های مهاجم و از میان رفتن زیستگاه های بومی نظیر جنگل های حرا و آبسنگهای مرجانی را باید به چالش های دیگر ناشی از تنش آبی به منطقه اضافه کرد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب